четверг, 24 августа 2017 г.

ԱՐԱՄԱԶԴ-ՍԱՆԱՏ ԿՈՒՄԱՐԱՆ ՈՒՍՈՒՑԱՆՈՒՄ Է ԻՄԱՍՏՈՒՆ ՆԱՐԱԴԱՅԻՆ

ԱՐԱՄԱԶԴ-ՍԱՆԱՏ ԿՈՒՄԱՐԱՆ ՈՒՍՈՒՑԱՆՈՒՄ Է ԻՄԱՍՏՈՒՆ ՆԱՐԱԴԱՅԻՆ
(Չհանդոգյա Ուպանիշադ, Է Պրապաթակա)

Ա քհանդա
1․ Նարադան մոտեցավ Սանատ Կումարային և ասաց․
- Ուսուցանի՛ր ինձ, Տե՛ր իմ։
Սանատ Կումարան ասաց․
- Խնդրում եմ նախ ասես, թե ուր ես հասել։ Հետո Ես կհայտնեմ այն, ինչ վեր է դրանից։
2․ Նարադան ասաց․
- Տե՛ր իմ, ես գիտեմ Ռիգվեդան, Յաջուրվեդան, Սամավեդան, չորրորդը՝ Աթհարվավեդան, հինգերորդը՝ Իթիհասա Պուրանան, Վեդաների Վեդան՝ քերականությունը, գիտեմ նախնիներին հարգելու կանոնները՝ Պիտրիան, թվերի գիտությունը՝ Ռասին, գուշակելու արվեստը՝ Դայվան, տոմարագիտությունը՝ Նիդհին, բանավեճի արվեստն ու տրամաբանությունը՝ Վակավա-կույան, Վարքուբարքի կանոններն ու քաղաքականությունը՝ Էկայանան, ուսմունքը դևերի մասին՝ Դևա Վիդիան, աստվածների ծագումնաբանությունը՝ Բրահմա Վիդիան, ուսմունքը տարրոգիների մասին՝ Բհութա Վիդիան, զինարվեստը՝ Քշատրիա Վիդիան, տաղաչափական արվեստը՝ Չհանդրասը, աստղաբանությունը՝ Նաքշատրա Վիդիան, օձագիտությունը՝ Սարպա Վիդիան և գեղեցիկ արվեստները՝ Դևահանա Վիդիան։ Ահա սրանք են, որ ես գիտեմ, Տե՛ր իմ։
3․ Այս ամենն իմանալով հանդերձ, Տե՛ր իմ, ես գիտեմ մանտրաները միայն, բայց չեմ խորացել Բարձր Ոգու՝ Աթմանի Էության մեջ։ Եվ լսել եմ քեզ նման Տիրակալներից, որ նա, ով գիտե Աթմանը, հաղթահարում է տխրությունը։ Ես տխուր եմ, Տե՛ր իմ, օգնի՜ր ինձ հաղթահարելու իմ այս տխրությունը․․․
Սանատ Կումարան ասաց նրան․
- Հիրավի, այն ամենը, ինչ դու սովորել ես և գիտես, սոսկ անուններ են։
4․ Արդարև, անուններ են միայն Ռիգվեդան, Յաջուրվեդան, Սամավեդան, չորրորդը՝ Աթհարվավեդան, հինգերորդը՝ Իթիհասա Պուրանան, Վեդաների Վեդան՝ քերականությունը, նախնիներին հարգելու կանոնները՝ Պիտրիան, թվերի գիտությունը՝ Ռասին, գուշակելու արվեստը՝ Դայվան, տոմարագիտությունը՝ Նիդհին, բանավեճի արվեստն ու տրամաբանությունը՝ Վակավա-կույան, Վարքուբարքի կանոններն ու քաղաքականությունը՝ Էկայանան, ուսմունքը դևերի մասին՝ Դևա Վիդիան, աստվածների ծագումնաբանությունը՝ Բրահմա Վիդիան, ուսմունքը տարրոգիների մասին՝ Բհութա Վիդիան, զինարվեստը՝ Քշատրիա Վիդիան, տաղաչափական արվեստը՝ Չհանդրասը, աստղաբանությունը՝ Նաքշատրա Վիդիան, օձագիտությունը՝ Սարպա Վիդիան և գեղեցիկ արվեստները։ Այս բոլորը՝ անուն են միայն։ Հարգի՜ր անվան խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
5․ Քանզի նա, ով հարգում է անվան խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել անվանը ենթակա սահմաններում՝ միայն նա, ով հարգում է անվան խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի անունից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է անունից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Բ քհանդա
1․ - Հիրավի, խոսքն ավելի վեր է, քան անունը։ Խոսքի միջոցով ենք իմանում Ռիգվեդան, Յաջուրվեդան, Սամավեդան, չորրորդը՝ Աթհարվավեդան, հինգերորդը՝ Իթիհասա Պուրանան, Վեդաների Վեդան՝ քերականությունը, նախնիներին հարգելու կանոնները՝ Պիտրիան, թվերի գիտությունը՝ Ռասին, գուշակելու արվեստը՝ Դայվան, տոմարագիտությունը՝ Նիդհին, բանավեճի արվեստն ու տրամաբանությունը՝ Վակավա-կույան, Վարքուբարքի կանոններն ու քաղաքականությունը՝ Էկայանան, ուսմունքը դևերի մասին՝ Դևա Վիդիան, աստվածների ծագումնաբանությունը՝ Բրահմա Վիդիան, ուսմունքը տարրոգիների մասին՝ Բհութա Վիդիան, զինարվեստը՝ Քշատրիա Վիդիան, տաղաչափական արվեստը՝ Չհանդրասը, աստղաբանությունը՝ Նաքշատրա Վիդիան, օձագիտությունը՝ Սարպա Վիդիան և գեղեցիկ արվեստները, ինչպես նաև ուսմունքն աստվածային արարմունքների մասին, երկինքն ու երկիրը, քամին ու եթերը, ջուրն ու հուրը, աստվածներին ու մարդկանց, անասուններին ու թռչուններին, խոտերն ու ծառերը և բոլոր կենդանի էակներին՝ մինչև որդերը, մոծակներն ու մրջյունները․ նաև այն, ինչ արդար է կամ անարդար, ճշմարիտ է կամ սուտ, բարի է կամ չար, հաճելի է կամ տհաճ։ Զի եթե խոսքը չլիներ, անհնար կլիներ իմանալ արդարն ու անարդարը, ճշմարիտն ու սուտը, բարին ու չարը, հաճելին ու տհաճը։ Արդարև, խոսքն է այդ ամենն իմանալի դարձնում։ Հարգի՜ր խոսքի խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է խոսքի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել խոսքին ենթակա սահմաններում՝ միայն նա, ով հարգում է խոսքի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի խոսքից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է խոսքից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Գ քհանդա
1․ Հիրավի, միտքը վեր է խոսքից։ Ինչպես բռունցքն իր մեջ պահում է ամալակա բույսի երկու պտուղ, կամ կոլայի, ակշայի երկու պտուղ, այնպես էլ միտքն է իր մեջ պարփակում թե՛ խոսքը, թե՛ անունը։ Զի եթե մեկը մտածի իր մտքում՝ «Ես կուսումնասիրեմ մանտրաները», ապա կուսումնասիրի դրանք։ Եթե մեկը մտածի իր մտքում՝ «Ես արարքներ կգործեմ», ապա կգործի դրանք։ Եթե մեկը մտածի իր մտքում՝ «Ես ցանկանում եմ զավակներ ու արջառ», ապա կցանկանա դրանք։ եթե մեկը մտածի իր մտքում՝ «Ես փափագում եմ այս աշխարհը և մյուս աշխարհը», ապա կփափագի դրանք։ Վասնզի միտքն աշխարհ է և Աթմանի դրսևորում։ Հարգի՜ր մտքի խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է մտքի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել մտքին ենթակա սահմաններում՝ միայն նա, ով հարգում է մտքի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի մտքից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է մտքից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Դ քհանդա
1․ Հիրավի, կամենալը (Sankalpa) վեր է մտքից։ Զի եթե մեկը կամենում է մի բան, ապա և մտածում է դրա մասին և արտահայտում խոսքով՝ օգտվելով անուններից։ Անունները վերածվում են մանտրաների, մանտրաները՝ ծիսական զոհաբերությունների։
2․ Արդարև, կամենալն աթմանն ու հենարանն է այն ամենի, ինչ ամփոփում է իր մեջ։ Կամեցել են երկինքն ու երկիրը, կամեցել են քամին ու եթերը, ջուրն ու հուրը։ Դրանց կամեցման շնորհիվ անձրևն է կամենում․ անձրևի կամեցման շնորհիվ սնունդն է կամենում․ սննդի կամեցման շնորհիվ կամենում են հոգու կենսական թրթիռները․ կենսաթրթիռների կամեցման շնորհիվ կամենում են մանտրաները․ մանտրաների կամեցման շնորհիվ կամենում են ծիսական զոհաբերությունները․ զոհաբերությունների շնորհիվ աշխարհն է կամենում․ աշխարհի կամեցման շնորհիվ կամենում է ամենայն ինչ։ Ահա այսպիսին է կամենալը։ Հարգի՜ր կամեցման խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է կամեցման խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, հասնում է իր կամեցած աշխարհներին, որոնք իր նման անսասան են և ապահով հենարանի վրա խարսխված։ Կամեցմանը ենթակա սահմաններում կարող է իր կամքի տերը լինել  միայն նա, ով հարգում է կամեցման խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի կամենալուց։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է կամենալուց։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Ե քհանդա
1․ Հիրավի, բանականությունը վեր է կամենալուց։ Զի եթե մեկը բանական է, ապա կամենում է, ապա և մտածում, մտածածն արտահայտում խոսքով, խոսքը՝ անունների միջոցով։ Անուններից ծնվում են մանտրաները, մանտրաներից՝ ծիսական զոհաբերությունները։ Բանականությունն աթմանն է այն ամենի, ինչ ամփոփում է իր մեջ։ Ուստի եթե մեկը շատ բան գիտի, բայց բանական չէ, ապա նրա մասին ասում են․ «Ոչինչ է նա, թեև շատ բան գիտի․ եթե բանական մարդ լիներ, ապա այդքան անգիտակից ձևով չէր պահի իրեն»։ Իսկ եթե մեկը, քիչ բան իմանալով հանդերձ, բանական մարդ է, ապա բոլորը սիրով լսում են նրան։ Արդարև, բանականությունը աթմանն ու հենարանն է այն ամենի, ինչ ամփոփում է իր մեջ։ Հարգի՜ր բանականության խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է բանականության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, հասնում է բանական աշխարհներին, որոնք իր նման անսասան են և ապահով հենարանի վրա խարսխված։ Բանականությանը ենթակա սահմաններում կարող է իր կամքի տերը լինել  նա, ով հարգում է բանականության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի բանականությունից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է բանականությունից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Զ քհանդա
1․ Հիրավի, ներխոկումը (ներհայեցողությունը - meditation) վեր է բանականությունից։ Երկիրը կարծես ներխոկման մեջ է․ ներխոկման մեջ են եթերը, երկինքը, ջրերը, լեռները, աստվածներն ու մարդիկ։ Ուստի մարդկանց մեջ նրանք, ովքեր վեհության են հասնում այս աշխարհում, կարծես մասնակից են այդ ընդհանուր ներխոկմանը։ Մանր ու գռեհիկ մարդիկ կռվազան են, զազրախոս ու նենգամիտ։ Իսկ վեհ մարդիկ կարծես արժանացած լինեն ներխոկման շնորհին։ Հարգի՜ր ներխոկման խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է ներխոկման խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել ներխոկման ընդգրկած սահմաններում՝  միայն նա, ով հարգում է ներխոկման խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի ներխոկումից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է ներխոկումից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Է քհանդա
1․ Հիրավի, իմացությունը (Vijnana) վեր է ներխոկումից (Dhyana)։ Զի իմացության միջոցով ենք իմանում Ռիգվեդան, Յաջուրվեդան, Սամավեդան, չորրորդը՝ Աթհարվավեդան, հինգերորդը՝ Իթիհասա Պուրանան, Վեդաների Վեդան՝ քերականությունը, նախնիներին հարգելու կանոնները՝ Պիտրիան, թվերի գիտությունը՝ Ռասին, գուշակելու արվեստը՝ Դայվան, տոմարագիտությունը՝ Նիդհին, բանավեճի արվեստն ու տրամաբանությունը՝ Վակավա-կույան, Վարքուբարքի կանոններն ու քաղաքականությունը՝ Էկայանան, ուսմունքը դևերի մասին՝ Դևա Վիդիան, աստվածների ծագումնաբանությունը՝ Բրահմա Վիդիան, ուսմունքը տարրոգիների մասին՝ Բհութա Վիդիան, զինարվեստը՝ Քշատրիա Վիդիան, տաղաչափական արվեստը՝ Չհանդրասը, աստղաբանությունը՝ Նաքշատրա Վիդիան, օձագիտությունը՝ Սարպա Վիդիան և գեղեցիկ արվեստները, ինչպես նաև ուսմունքն աստվածային արարմունքների մասին, երկինքն ու երկիրը, քամին ու եթերը, ջուրն ու հուրը, աստվածներին ու մարդկանց, անասուններին ու թռչուններին, խոտերն ու ծառերը և բոլոր կենդանի էակներին՝ մինչև որդերը, մոծակներն ու մրջյունները․ նաև այն, ինչ արդար է կամ անարդար, ճշմարիտ է կամ սուտ, բարի է կամ չար, հաճելի է կամ տհաճ։ Արդարև, այս ամենն իմանում ենք իմացության միջոցով։ Հարգի՜ր իմացության խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է իմացության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել իմացության ընդգրկած սահմաններում՝  միայն նա, ով հարգում է իմացության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի իմացությունից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է իմացությունից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Ը քհանդա
1․ Հիրավի, զորությունը (Bala) վեր է իմացությունից։ Մեկ զորավոր մարդը կարող է ահուդողի մեջ պահել հարյուրավոր իմացողների։ Զորավորը, բարձրանալով, նաև գործունյա մարդ է դառնում, ապա և շրջագայելով այցելում է իմաստուններին, նստում նրանց առաջ։ Նստելով իմաստունների առաջ՝ նա դառնում է տեսնող, լսող, մտածող, հասկացող, գործող և իմացող մարդ։ Արդարև, երկիրն անսասան է մնում զորության շնորհիվ, եթերն անսասան է մնում զորության շնորհիվ, երկինքը, լեռները, աստվածներն ու մարդիկ անսասան են մնում զորության շնորհիվ, անասունները, թռչունները, խոտերն ու ծառերը և բոլոր կենդանի էակները մինչև որդերը, մոծակներն ու մրջյունները՝ զորության շնորհիվ։ Ողջ աշխարհն ամուր է մնում զորության շնորհիվ։ Հարգի՜ր զորության խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է զորության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել զորության ընձեռած սահմաններում՝  միայն նա, ով հարգում է զորության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի զորությունից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է զորությունից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Թ քհանդա
1․ Հիրավի, սննդառությունը վեր է զորությունից։ Զի եթե մեկը չսնվի տասը օր ու գիշեր, ապա, եթե կենդանի էլ մնա, ի զորու չի լինի տեսնել, լսել, մտածել, հասկանալ, գործել և իմանալ։ Իսկ սնվելու շնորհիվ կդառնա տեսնող, լսող, մտածող, հասկացող, գործունյա և իմացող մարդ։ Հարգի՜ր սննդառության խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է սննդառության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել սննդառության ընձեռած սահմաններում՝  միայն նա, ով հարգում է սննդառության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի սննդառությունից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է սննդառությունից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

Ժ քհանդա
1․ Հիրավի, ջուրը վեր է սննդից։ Զի եթե անձրև չգա, ապա հոգու զգայարաններին կպարուրի վախը․ «Սննդի պակասություն կլինի»։ Իսկ եթե առատ անձրև տեղա, հոգու զգայարանները կկայտառանան․ «Սնունդն առատ է լինելու»։ Ջրով են կենսական կերպարանք առնում երկիրը, եթերը, լեռները, աստվածներն ու մարդիկ, անասուններն ու թռչունները, բոլոր կենդանի էակները մինչև որդերը, մոծակներն ու մրջյունները։ Արդարև, այս ամենը ջրի շնորհիվ է կենսական կերպարանք առնում։ Հարգի՜ր ջրի խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է ջրի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել ջրի ընձեռած սահմաններում՝  միայն նա, ով հարգում է ջրի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի ջրից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է ջրից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

ԺԱ քհանդա
1․ Հիրավի, հուրը վեր է ջրից։ Զի հուրը միանում է քամուն և շիկացնում եթերը։ Եվ այնժամ ասում են․ «Շոգ է, երկնքից կրակ է թափվում, ուրեմն շուտով անձրև է գալու»։ Ահա այս նշանով է սկզբում հուրը դրսևորում իրեն և ապա եթերից ստեղծում ջուրը՝ երկինքը ծայրեծայր շամփրելով և որոտ առաջացնելով։ Այդ ժամանակ է, որ մարդիկ ասում են․ «Կայծակը փայլատակեց, ամպերը որոտացին, ուրեմն շուտով անձրև կսկսվի»։ Հարգի՜ր հրի խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է հրի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել հրի ընձեռած սահմաններում՝  միայն նա, ով հարգում է հրի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի հրից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է հրից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

ԺԲ քհանդա
1․ Հիրավի, եթերը (Akasha) վեր է հրից։ Զի եթերն է արևի և լուսնի, ինչպես նաև կայծակի, աստղերի ու հրի գոյության վայրը։ Կանչում ենք եթերի միջով, լսում ենք եթերի միջով, պատասխանում ենք եթերի միջով։ Եթերի գրկում ուրախանում ենք, երբ միասին ենք լինում, և եթերի գրկում չենք ուրախանում, երբ առանձին ենք լինում։ Եթերի մեջ են ծնվում բոլոր իրերը և ծնվելուց հետո կրկին դեպի եթերն են ձգվում։ Հարգի՜ր եթերի խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է եթերի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, հասնում է եթերով լի աշխարհներին, որոնք լուսավոր են, անսահման, ճնշումից ու ցավից զերծ և տարածվում են անհունորեն։ Եթերի ընդգրկած սահմաններում կարող է իր կամքի տերը լինել նա, ով հարգում է եթերի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի եթերից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է եթերից։

- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։


ԺԳ քհանդա
1․ Հիրավի, հիշողությունը (Smarana) վեր է եթերից։ Զի եթե հիշողությունից զրկվածները մի տեղ հավաքվեն, ապա ոչինչ չեն լսի, ոչինչ չեն մտածի, ոչինչ չեն իմանա։ Իսկ եթե հիշողություն ունենան, ապա կլսեն իրար, կմտածեն ու կիմանան։ Արդարև, հիչողության միջոցով է, որ ճանաչում ենք մեր զավակներին․ հիշողության շնորհիվ է նաև, որ ճանաչում ենք մեզ պատկանող անասուններին։ Հարգի՜ր հիշողության խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է հիշողության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, կարող է իր կամքի տերը լինել հիշողության ընդգրկած սահմաններում՝ նա, ով հարգում է հիշողության խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի հիշողությունից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է հիշողությունից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

ԺԴ քհանդա
1․ Հիրավի, Հույսը (Asa)  վեր է, քան հիշողությունը։ Զի Հույսով ջերմացած հիշողությունը մանտրաներն ուսումնասիրելու փափագ է ծնում, ծիսական զոհաբերություններ կատարելու, զավակներ ու արջառներ ունենալու, այս և մյուս աշխարհը ճանաչելու փափագ է ծնում։ Հարգի՜ր Հույսի խորհուրդը և ներհայիր այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, ո՜վ իմաստուն Նարադա։
2․ Քանզի նա, ով հարգում է Հույսի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում, Հույսի շնորհիվ հասնում է իր բոլոր փափագների իրականացմանը։ Նրա աղոթքներն իզուր չեն անցնում։ Հույսի ընդգրկած սահմաններում կարող է իր կամքի տերը լինել նա, ով հարգում է հույսի խորհուրդը և ներհայում այն իբրև Բրահմանի դրսևորում։
- Տե՛ր իմ, իսկ կա՞ մի բան, որ վեր լինի Հույսից։
- Այո՛, կա այն, ինչ վեր է Հույսից։
- Ասա՛ ինձ դրա մասին, Տե՛ր իմ։

ԺԵ քհանդա
1․ Հիրավի, Պրանան վեր է Հույսից։ Ինչպես անվակունդին ամրացված են բոլոր անվաճաղերը, այնպես էլ ամենայն ինչ՝ Անունից մինչև Հույս, ամրացված են Պրանային։ Պրանան շունչ է տալիս ինքն իրեն։ Պրանան հայր է, Պրանան՝ մայր, Պրանան՝ եղբայր և քույր, Պրանան՝ ուսւոցիչ է և Բրահմանի դրսևորում։
2․ Զի եթե մեկն անվայել բան է ասում հոր, մոր, եղբոր, քրոջ, ուսուցչի կամ բրահմայի հասցեին, ապա նրան ասում են․ «Անաչի՛ր, դու վիրավորում ես հորդ, մորդ, եղբորդ, ուսուցչիդ կամ բրահմային»։
3․ Բայց եթե Պրանան արդեն լքել է նրանց, և նրանց մարմինները ենթակա են հրկիզման, ապա նրան ոչ ոք չի ասի․ «Դու սպանում ես հորդ, մորդ, եղբորդ, քրոջդ, ուսուցչիդ կամ բրահմային»։
4․ Արդ, ուրեմն, Պրանան այդ ամբողջն է։ Արդարև, նա ով տեսնում, մտածում և իմանում է այս մասին՝ դառնում է Աթիվադին և վերջին խոսքն է ասում ցանկացած բանավեճում։ Ուստի եթե մարդիկ նրան ասեն՝ «Դու Աթիվադին» ես, ապա թող նա չժխտի դա և ասի․ «Այո՛, ես Աթիվադին եմ»։

ԺԶ քհանդա
Այնուհետև Սանատ Կումարան ասաց Նարադային․
– Արդարև, Աթիվադին է նա, ով բանավեճում հաղթում է գերագույն Ճշմարտության (Satya) շնորհիվ։
Նարադան հարցրեց․
– Տե՛ր իմ, կարո՞ղ եմ ես Աթիվադին լինել Ճշմարտության շնորհիվ։
– Բայց նախ պետք է ձգտես իմանալ Ճշմարտությունը։
– Ես ձգտում եմ իմանալ Ճշմարտությունը, Տե՛ր իմ։

ԺԷ քհանդա
– Հիրավի, եթե մեկն իմանում է, ապա ասում է Ճշմարտությունը։ Ով չի իմանում՝ չի ասում․ Ճշմարտությունն ասում է իմացող մարդը միայն։ Բայց նախ պետք է ձգտես իմանալ Իմացությունը։
– Ես ձգտում եմ իմանալ Իմացությունը, Տե՛ր իմ։

ԺԸ քհադա
– Հիրավի, եթե մեկը մտածում է, ապա իմանում է։ Ով չի մտածում՝ չի իմանում․ Իմանում է մտածող մարդը միայն։ Բայց նախ պետք է ձգտես իմանալ մտածողությունը։
– Ես ձգտում եմ իմանալ մտածողությունը, Տե՛ր իմ։

ԺԹ քհանդա
– Հիրավի, եթե մեկը հավատում է, ապա մտածում է։ Ով հավատ չունի՝ չի մտածում․ մտածում է հավատք ունեցող մարդը միայն։ Բայց նախ պետք է ձգտես իմանալ հավատքը։
– Ես ձգտում եմ իմանալ հավատքը, Տե՛ր իմ։

Ի քհանդա
– Հիրավի, եթե մեկը նվիրված է իր Ուսուցչին ու հաստատակամ է, ապա հավատում է։ Ով նվիրված ու հաստատակամ չէ՝ չի հավատում․ հավատում է նվիրված ու հաստատակամ մարդը միայն։ Բայց նախ պետք է ձգտես իմանալ նվիրվածությունն ու հաստատակամությունը։

– Ես ձգտում եմ իմանալ նվիրվածությունն ու հաստատակամությունը, Տե՛ր իմ։

(շարունակելի)